I. Biện pháp chêm xen
Câu 1 (trang 59, SGK Ngữ văn 10, tập 2)
Nêu tác dụng của biện pháp chêm xen được sử dụng trong các câu sau:
a) Thanh rút khăn lau mồ hôi trên trán – bên ngoài trời nắng gắt – rồi thong thả đi bên bức tường hoa thấp chạy thẳng đến đầu nhà.
(Thạch Lam, Dưới bóng hoàng lan)
b) Gạch mát và phủ rêu khiến Thanh nhớ lại hai bàn chân xinh xắn của Nga, ngày nào, đi trên đó.
(Thạch Lam, Dưới bóng hoàng lan)
c) Tuy nhiên, ông thường xuyên bị thanh tra Gia – ve (người luôn ngờ vực về nhân thân của ông) rình mò, theo dõi.
(Tóm tắt Những người khốn khổ)
Lời giải:
a) Biện pháp chêm xen trong cụm “bên ngoài trời nắng gắt” bổ sung thông tin cho hiện tượng nói đến trong vế trước: giải thích vì sao Thanh đổ mồ hôi.
b) Biện pháp chêm xen trong cụm “ngày nào” bổ sung thông tin về thời gian. Đồng thời, cụm “ngày nào” thể hiện trạng thái hồi tưởng, hoài niệm ở nhân vật.
c) Biện phép chêm xen trong cụm “người luôn ngờ vực về nhân thân của ông” bổ sung thông tin về đặc điểm của nhân vật Gia-ve.
Câu 2 (trang 59, SGK Ngữ văn 10, tập 2) Viết ba câu có sử dụng biện pháp chêm xen , nội dung có liên quan đến các truyện đã đọc trong bài.
Lời giải:
- Nhân vật Phăng-tin luôn khao khát gặp con – đứa con gái đã thất lạc của chị - trước khi qua đời.
- Đối với Na-đi-a, dù sau này nàng đã có chồng – một viên thư ký hội đồng giám hộ quý tộc, thì kỷ niệm về ngày trượt tuyết cùng nhân vật “tôi” và những tiếng “anh yêu em” vẫn là những phút hạnh phúc nhất trong cuộc đời nàng.
- Nhân vật Thanh vẫn luôn cảm thấy bình yên và thong thả mỗi khi trở về ngôi nhà của bà – không gian thân thuộc đối với chàng.
II. Biện pháp liệt kê
Câu 1 (trang 60, SGK Ngữ văn 10, tập 2) Phân tích tác dụng của việc dùng biện pháp liệt kê ở các câu sau:
a) Ô, đấy là viên tướng bại trận của Bắc triều, cái hồn bơ vơ ở Nam quốc, tranh chiếm miếu đền của tôi, giả mạo họ tên của tôi, quen dùng chước dối lừa, thích làm trò thảm ngược. Thượng Đế bị nó bưng bít, hạ dân bị nó quấy rầy, phàm những việc hưng yêu tác quái đều tự nó cả, chứ có phải tôi đâu.
(Nguyễn Dữ, Chuyện chức Phán sự đền Tản Viên)
b) Ngoài các món thường thấy ở cỗ Tết như gà luộc, giò, chả, nem, măng hầm chân giò, miến nấu lòng gà, súp lơ xào thịt bò… - món nào cũng mang dấu ấn tài hoa của người chế biến - là các món khác thường như gà quay ướp húng lìu, vịt tần hạt sen, chả chìa, mọc, vây…
(Ma Văn Kháng, Mùa lá rụng trong vườn)
c) Ngày mười tám, trận Chi Lăng, Liễu Thăng thất thế,
Ngày hai mươi, trận Mã Yên, Liễu Thăng cụt đầu.
Ngày hăm lăm, bá tước Lương Minh bại trận tử vong,
Ngày hăm tám, thượng thư Lí Khánh cùng kế tự vẫn.
(Nguyễn Trãi, Bình Ngô đại cáo)
Lời giải:
a) Biện pháp liệt kê thể hiện ở chỗ, người viết liệt kê một loạt những hành động tội ác của hồn ma viên tướng bại trận và lên án đối tượng.
b) Nhà văn liệt kê các món ăn thường thấy trong cỗ Tết và những món ngon khác, cung cấp thông tin về ẩm thực ngày Tết.
c) Người viết liệt kê các sự kiện diễn ra theo thời gian, tái hiện lại chiến thắng của nghĩa quân Lam Sơn và sự thất bại của quân giặc.
Câu 2 (trang 61, SGK Ngữ văn 10, tập 2) Viết 3 câu có sử dụng biện pháp liệt kê, nội dung liên quan đến các văn bản trong bài học.
Lời giải:
- Đoạn trích “Người cầm quyền khôi phục uy quyền” xoay quanh ba nhân vật Giăng Van-giăng, Gia-ve và Phăng-tin.
Giaibaitap.me
