BBài 1.7 trang 4 sách bài tập (SBT) Hóa học 12

Thuỷ phân hoàn toàn hỗn hợp gồm hai este đơn chức X. Y là đồng phân cấu tạo của nhau cần 100 ml dung dịch NaOH  1M. Thu được 7.85 g hỗn hợp hai muối của hai axit là đồng đẳng kế tiếp và 4.95g 2 hai ancol bậc I. Công thức cấu tạo và phần trăm khối lượng của hai este là :

A. HCOOCH₂CH₂CH₃, 75% ; CH₃COOC₂H5, 25%.

B. HCOOC₂H₅, 45% ; CH3COOCH3, 55%.

C. HCOOC₂H₅, 55% ; CH3COOCH3, 45%.

D. HCOOCH₂CH₂CH₃, 25% ; CH₃COOC₂H₅, 75%.

Hướng dẫn trả lời:

n _NaOH= 0,1. 1= 0,1 mol

Theo định luật bảo toàn khối lượng, ta có:

m _{hh este}= m _muối + m _rượu – m _NaOH = 7,85 + 4,95 – 0,1.40= 8,8 g

Theo đề bài hh este là đơn chức → n NaOH= n _{hh este} = 0,1 mol

→ M_este = 88 g/mol.

Dựa vào đáp án, hh este là hh este no, đơn chức→Công thức phân tử của 2 este là C₄H₈O₂ → Loại đáp án B, C

→ hh este gồm HCOOC₃H₇ (x mol) và CH₃COOC₂H₅ (y mol).

Từ phản ứng thuỷ phân và khối lượng sản phẩm muối ta có hệ pt

   n _HCOOC3H7 + n _CH3COOC2H5 = x + y = 0,1

   m _HCOONa +  m _CH3COONa  =  67x + 82y = 7,85

→ x= 0,025 mol ;  y= 0,075 mol

→ %m _HCOOC3H7 = 25% ;  %m _CH3COOC2H5 = 75%

Chọn đáp án D

Bài 1.8 trang 4 sách bài tập (SBT) Hóa học 12

Este X có công thức đơn giản nhất là C₂H₄O. Đun sôi 4,4 g X với 200 g dung dịch NaOH 3% đến khi phan ứng xảy ra hoàn toàn. Từ dung dịch sau phản ứng thu được 8,1 g chất rắn khan. Công thức cấu tạo của X là

A.CH₃CH₂COOCH₃.                 B. CH₃COOCH₂CH₃

C. HCOOCH₂CH₂CH₃.              D. HCOOCH(CH₃)₂.

Hướng dẫn trả lời:

n_NaOH=\({{200.3} \over {100.40}} = 0,15\)mol

Từ đáp án → Công thức phân tử của X là C₄H₈O₂.

→ n _X = 0,05 mol. Đặt CTHH của X dạng RCOOR’

PT:  RCOOR’ + NaOH → RCOONa + R’OH

 N X = n NaOH (pư) = 0,05 mol

→ n NaOH (dư) = 0,1 mol

→ Chất rắn thu được gồm RCOONa 0,05 mol và NaOH dư 0,1 mol

m _RCOONa = m _c/r – m _NaOH(dư)=  4,1 g → M _RCOONa= 82 → M _R = 15

→ CTCT của X là CH₃COOC₂H₅

Chọn đáp án B

Bài 1.9 trang 4 sách bài tập (SBT) Hóa học 12

Đồng phân nào trong số các đồng phân mạch hở có công thức phân tử C₂H₄O₂ tác dụng được với

a)   Dung dịch natri hiđroxit ?

b)   Natri kim loại ?

c)   Ancol etylic ?

d)   Dung dịch AgNO₃/NH₃ sinh ra Ag ?

Viết các phương trình hoá học minh hoạ

Hướng dẫn trả lời:

Ứng với công thức phân tử C₂H₄O₂ có các công thức cấu tạo mạch hở sau : CH₃COOH (A) ; HCOOCH₃ (B) ; HOCH₂CHO (C).

Tác dụng được với dung dịch natri hiđroxit : A và B.

Tác dụng được với natri kim loại : A và C.

Tác dụng được với ancol etylic : A và C.

Tác dụng được với AgNO3/NH3 sinh ra Ag : B và C.

Có thể lập bảng :

Bài 1.10 trang 5 sách bài tập (SBT) Hóa học 12

Este đơn chức X có phần trăm khối lượng các nguyên tố C, H, O lân lượt

là 48,65% ; 8,11% va 43,24%

a) Tìm công thức phân tử, viết các công thức cấu tạo có thể có và gọi tên X.

b) Đun nóng 3,7 g X với dung dịch NaOH vừa đủ đến khi phản ứng xảy ra hoàn toàn. Từ dung dịch sau phản ứng, thu được 4,1 g muối rắn khan. Xác định công thức cấu tạo của X.

Hướng dẫn trả lời: 

a. Từ phần trăm khối lượng các nguyên tố, ta xác định được công thức đơn giản nhất của X là C₃H₆O₂ → Công thức phân tử của X là C₃H₆O₂.

Các công thức cấu tạo có thể có của X là :

HCOOC₂H₅ (etyl fomat) và CH₃COOCH₃ (metyl axetat).

b. Đặt công thức của X là RCOOR₁ (R₁ # H).

RCOOR₁ + NaOH → RCOONa + R₁OH

n_X= 0,05 mol

Muối khan là RCOONa có số mol = số mol _X = 0,05 mol

=> M _RCOONa= \({{4,1} \over {0,05}} \)= 82 (g/mol)

Từ đó suy ra muối là CH₃COONa.

Công thức cấu tạo của X là CH₃COOCH₃

Bài 1.11 trang 5 sách bài tập (SBT) Hóa học 12

Hai este X và Y là đồng phân cấu tạo của nhau. Tỉ khối hơi của X so với hiđro bằng 44.

a)  Tìm công thức phân tử của X và Y.

b) Cho 4,4 g hồn hợp X và Y tác dụng với dung dịch NaOH vừa đủ đến khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được 4,45 g chất rắn khan và hỗn hợp hai ancol là đồng đẳng kế tiếp. Xác định công thức cấu tạo của X, Y và gọi tên chúng. 

Hướng dẫn trả lời:

a) M_X = 44.2 = 88 (g/mol).

Vì nhóm COO trong phân tử este có khối lượng là 44, nên X và Y thuộc loại este đơn chức dạng RCOOR' hay C_xH_yO₂.

Ta có :         12x + y = 56→x = 4;y = 8

Công thức phân tử của X và Y là C₄H₈O₂. X, Y thuộc loại este no, đơn chức, mạch hở.

b) Đặt công thức chung của 2 este là RCOOR ’. Phản ứng thủy phân trong dung dịch NaOH :

RCOOR’ + NaOH → RCOONa + R’OH

Chất rắn khan là hỗn hợp muối của hai axit là đồng đẳng kế tiếp (vì hai ancol là đồng đẳng kế tiếp).

n_este= n _muối=\({{4,4} \over {88}}\) = 0,05 mol 

M _RCOONa = \({{4,45} \over {0.05}}\) = 89 (g\mol)

→R = 22.

Hai muối tương ứng là CH₃COONa và C₂H₅COONa.

X là CH₃COOCH₂CH₃ (etyl axetat), Y là C₂H₅COOCH₃ (metyl propionat). 

Bài 1.12 trang 5 sách bài tập (SBT) Hóa học 12

Este đơn chức X thu được từ phản ứng este hoá giữa ancol Y và axit hữu cơ z (có xúc tác là axit H₂S0₄). Đốt cháy hoàn toàn 4,3 g X thu được 4,48 lít khí CO (đktc) và 2,7 g nước. Tìm công thức phân tử, viết công thức cấu tạo và tên gọi của X. Viết phương trình hoá học của phản ứng điều chế X từ axit và ancol tương ứng.

Hướng dẫn trả lời: 

Từ sản phẩm cháy ta có :

n_C = n_CO2 = 0,2 mol → m_C = 2,4 g

n_H = 2. n_H2O = 0,3 mol → m_H = 0,3 g

m_O = 4,3 - 2,4 - 0,3 = 1,6 (g) → n_O = 0,1 mol.

Đặt công thức phân tử của X là C_xH_yO_z. Ta có tỉ lệ :

x : y : z = 0,2 : 0,3 : 0,1 =2:3: 1.

CTĐGN của X là C₂H₃O

Mà X là este đơn chức nên công thức phân tử của X là C₄H₆O₂.

Vì X được tạo ra từ phản ứng este hoá giữa ancol Y và axit hữu cơ Z nên có công thức cấu tạo :

HCOOCH₂CH=CH₂ (anlyl fomat) hoặc CH₂=CHCOOCH₃ (metyl acrylat).

Bài 1.13 trang 5 sách bài tập (SBT) Hoá học 12

Hỗn hợp X gồm axit axetic và ancol etylic. Chia X thành ba phần bằng nhau. Cho phần một tác dụng với natri dư thấy có 3,36 lít khí H₂ thoát ra (đktc). Phần hai phản ứng vừa đủ với 200 ml dung dịch NaOH IM.

Thêm vào phần ba một lượng H₂SO₄ làm xúc tác rồi thực hiện phản ứng este hoá, hiệu suất đạt 60%.

a)   Viết phương trình hoá học của các phản ứng xảy ra.

b)   Tính khối lượng của hỗn hợp X đã dùng và khối lượng este thu được.

Hướng dẫn trả lời: 

a) PTHH

\(\eqalign{
& C{H_3}COOH + Na \to C{H_3}COONa + {1 \over 2}{H_2} \cr 
& {C_2}{H_5}OH + Na \to {C_2}{H_5}ONa + {1 \over 2}{H_2} \cr 
& C{H_3}COOH + NaOH \to C{H_3}COONa + {H_2}O \cr 
& C{H_3}COOH + {C_2}{H_5}OH\buildrel {{H_2}S{O_4}\,\left( d \right),{t^0}} \over
\longrightarrow C{H_3}COO{C_2}{H_5} + {H_2}O \cr} \)

b) Phần một : n_ancol + n_axit = 2n_H2=\(2.{{3,36} \over {22.4}}\)= 2.0,15 mol

Phần hai : n_axit = n_NaOH = 0,2 mol => n_ancol = 0,1 mol →m_X = 3(0,2.60 + 0,1.46) = 49,8 (g)

Phản ứng este hoá : tính hiệu suất theo số mol ancol.

Số mol este tạo thành= \({{0,1.60} \over {100}}\) = 0,06 mol

→ m _este = m _CH3COOC2H5 = 0,06.88 = 5,28 (g).

Giaibaitap.me