* Trước khi đọc

Câu hỏi 1 (trang 89 sgk Ngữ văn 8 Kết nối tri thức tập 2): 

Hãy nêu tên một sáng tác dân gian có nói đến hiện tượng lũ lụt. Theo em, trong sáng tác đó, lũ lụt đã để lại ấn tượng nổi bật gì?

Lời giải:

Sáng tác dân gian nói đến hiện tượng lũ lụt: Sơn Tinh, Thủy Tinh => lũ lụt để lại ấn tượng về sức tàn phá khủng khiếp, làm hao hụt cả sức người và sức của.

Câu hỏi 2 (trang 89 sgk Ngữ văn 8 Kết nối tri thức tập 2): 

Em hiểu thế nào về nội dung của thành ngữ sống chung với lũ? Thử suy đoán về nguồn gốc của thành ngữ này.

Lời giải:

- “Sống chung với lũ” là câu nói chỉ sự thích nghi với điều kiện sống, hoàn cảnh môi trường xung quanh, làm quen, chấp nhận những điều kiện khó khăn bất lợi mà sống chung đương đầu với nó, luôn sẵn sàng trong mọi tình thế.

* Đọc văn bản

Gợi ý trả lời câu hỏi trong bài đọc

1. Theo dõi: Phần sa-pô báo hiệu điều gì sẽ được triển khai trong văn bản?

Lời giải:

Nội dung: người dân vùng Cửu Long không thể sống thiếu lũ.

2. Tác giả giải thích như thế nào về quá trình kiến tạo đồng bằng nói chung?

Lời giải:

- Quá trình kiến tạo đồng bằng nói chung được hình thành và phát triển từ các trận lũ hàng năm của con sông.

3. Những điểm đặc biệt trong sự hình thành vùng châu thổ sông Cửu Long là gì?

Lời giải:

- Tuổi địa chất trẻ

- Nằm tận cùng của lưu vực sông rộng nhất Đông Nam Á, chảy qua nhiều vùng địa chất khác nhau

4. Sự trù phú của vùng Đồng bằng sông Cửu Long được biểu hiện như thế nào?

Lời giải:

- Thổ nhưỡng và sinh thái có lớp đất mặt giàu dinh dưỡng với thành phần chính là đất sét và đất thịt, có thêm nguồn nước dồi dào giúp cho việc sản xuất nông nghiệp và thủy sản phát triển mạnh với năng suất sinh học vô cùng lớn.

5. Vì sao có lũ lớn lại là điều được người dân miền sông nước mong đợi?

Lời giải:

- Cá nhiều, chim nhiều, sản vật mùa lũ nhiều,...

- Chắc chắn năm sau canh tác sẽ trúng mùa, sản lượng cao

- Cuối mùa lũ cũng là mùa thu hoạch vụ mùa cuối năm, chim én tụ về thành từng đàn

6. Hiện tượng ngập lụt đã tạo nên những kết nối quan trọng nào?

Lời giải:

Hiện tượng ngập lụt đã tạo nên những kết nối quan trọng bao gồm dòng nước, phù sa và dòng sinh vật.

- Tạo nên ít nhất 3 kết nối quan trọng cho hệ sinh thái Đồng bằng sông Cửu Long.

7. Đoạn văn này có sự kết nối như thế nào với nhan đề của văn bản?

Lời giải:

Lý giải nhan đề tại sao miền châu thổ lại cần chuyển đổi từ sống chung sang chào đón lũ.

* Sau khi đọc

Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc

Câu hỏi 1 (trang 92 sgk Ngữ văn 8 Kết nối tri thức tập 2): 

Thông tin chính mà tác giả muốn chuyền tải qua văn bản này là gì?

Lời giải:

Làm rõ quan điểm miền châu thổ sông Cửu Long cần chuyển đổi từ sống chung sang chào đón lũ.

Câu hỏi 2 (trang 92 sgk Ngữ văn 8 Kết nối tri thức tập 2): 

Có thể xếp Miền châu thổ sông Cửu Long cần chuyển đổi từ sống chung sang chào đón lũ vào kiểu văn bản giải thích một hiện tượng tự nhiên được không? Vì sao?

Lời giải:

- Có thể.

- Bởi ở đây tác giả đã giải thích một cách tường tận về quá trình hình thành các châu thổ nói chung, châu thổ sông Cửu Long nói riêng và tác động tích cực của lũ đối với việc tạo nên một vùng thổ nhưỡng trù phú.

Câu hỏi 3 (trang 92 sgk Ngữ văn 8 Kết nối tri thức tập 2): 

Thông tin trong văn bản được trình bày theo trật tự hay quan hệ nào? Nêu nhận xét về hiệu quả của cách trình bày đó.

Lời giải:

- Trật tự kết quả - nguyên nhân.

- Nhận xét về hiệu quả: giúp người đọc hiểu được tầm quan trọng và những ích lợi mà lũ mang lại cho vùng đồng bằng sông Cửu Long.

Câu hỏi 4 (trang 92 sgk Ngữ văn 8 Kết nối tri thức tập 2): 

Trong văn bản, hiện tượng lũ ở miền châu thổ sông Cửu Long đã được soi chiếu từ những góc nhìn nào? Sự phối hợp các góc nhìn như vậy có ý nghĩa gì?

Lời giải:

⇒ Hiện tượng lũ ở châu thổ sông Cửu Long đã được đặt dưới cách tiếp cận đa chiều. Điều này hết sức có lợi cho việc đề xuất các chiến lược hoạt động mang tính toàn diện và bền vững.

Câu hỏi 5 (trang 92 sgk Ngữ văn 8 Kết nối tri thức tập 2): 

Vì sao trong văn bản, tác giả hầu như không nói đến tác hại của lũ, dù không quên nhắc đến một số “trận lũ lớn lịch sử”?

Lời giải:

Vì bài viết đang làm rõ quan điểm Đồng bằng sông Cửu Long không thể “sống” thiếu lũ, từ đó thuyết phục người đọc đồng tình với quan điểm này

Câu hỏi 6 (trang 92 sgk Ngữ văn 8 Kết nối tri thức tập 2): 

Những thông tin được đưa đến trong văn bản có điểm gì mới so với điều em đã biết?

Lời giải:

Giúp em biết thêm nhiều nguồn lợi mà lũ mang đến cho vùng Đồng bằng sông Cửu Long

Câu hỏi 7 (trang 92 sgk Ngữ văn 8 Kết nối tri thức tập 2): 

Theo em, những nhận định của tác giả về lũ ở miền châu thổ sông Cửu Long có thể được áp dụng để nói về lũ ở mọi lưu vực sông khác hay không? Vì sao?

Lời giải:

Không, vì mỗi vùng đất sẽ có đặc điểm địa hình và thổ nhưỡng khác nhau.

* Viết kết nối với đọc

Câu hỏi 1 (trang 92 sgk Ngữ văn 8 Kết nối tri thức tập 2): 

Viết đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) nêu những thu nhận bổ ích của em qua đọc văn bản Miền châu thổ sông Cửu Long cần chuyển đổi từ sống chung sang chào đón lũ.

Lời giải:

Bài mẫu 1:

Văn bản Miền châu thổ sông Cửu Long cần chuyển đổi từ sống chung sang chào đón lũ đã giúp em có thêm nhiều kiến thức bổ ích liên quan đến hiện tượng lũ lụt và quá trình kiến tạo đồng bằng. Tất cả các đồng bằng hạ lưu sông đều được hình thành và phát triển hình thể thông qua các trận lũ hàng năm. Các hiện tượng lớn nhỏ sẽ tạo nên những đợt trầm tích bùn cát, bồi đắp cho các vùng châu thổ. Quá trình hình thành ấy không hề đơn giản và dễ dàng. Ví dụ, phải trải qua hơn 5000 - 7000 năm xảy ra liên tục mới có thể hình thành nên vùng châu thổ Cửu Long như ta thấy ngày nay. Tuy nghèo nàn về khoáng sản kim loại và vật liệu xây dựng nhưng thổ nhưỡng và sinh thái vùng Cửu Long lại cực kỳ giàu có. Nhờ thế mà hoạt động nông nghiệp ở đây cực kỳ phát triển, năng suất sinh học cao, tạo ra nhiều loại nông sản và của cải nâng cao chất lượng đời sống nhân dân. Nếu chỉ đánh giá phiến diện từ một phía, ta sẽ thấy lũ lụt thật quái ác và đem đến toàn những tác động tiêu cực. Vì vậy, cần mở rộng góc nhìn và dựa trên những dẫn chứng từ thực tế để đánh giá đúng tiềm năng cũng như tác hại của lũ lụt, từ đó có biện pháp “chào đón” phù hợp đối với hiện tượng thiên nhiên này.

Bài mẫu 2:

(1) Đọc văn bản Miền châu thổ sông Cửu Long cần chuyển đổi từ sống chung sang chào đón lũ, em được hiểu hơn về cuộc sống của bà con vùng châu thổ sông Cửu Long. (2) Từ trước đến nay, em luôn cho rằng lũ lụt là một loại thiên tai mà chúng ta cần phải phòng tránh. (3) Tuy nhiên, khi đọc văn bản này, em đã có một cái nhìn hoàn toàn mới. (4) Giờ đây, lũ lụt không còn khiến con người phải lo lắng và sợ hãi nữa. (5) Bởi nó đem đến nhiều lợi ích cho cuộc sống của bà con. (6) Những trận lũ lớn sẽ làm xuất hiện rất nhiều chim cò và sản vật của nước lũ. (7) Đồng thời, cơn lũ còn quét sạch đi những chất cặn bẩn trong đất và nguồn nước bị nhiễm mặn, chất hóa học, và để lại nguồn nước dồi dào đầy bể, ao cùng nền đất màu mỡ, đầy ắp phù sa. (8) Sự màu mỡ của đất và nguồn nước dồi dào mà lũ mang lại đó, chính là chìa khóa thành công cho mùa màng ở đồng bằng sông Cửu Long - vựa lúa lớn nhất nước ta. (9) Chính vì vậy, mà người dân ở vùng châu thổ sông Cửu Long đã dần học cách sống chung với lũ, và ngóng chờ mỗi trận lũ đổ về.  

Giaibaitap.me