* Trước khi đọc

Câu hỏi 1 (trang 40 sgk Ngữ văn 8 Kết nối tri thức tập 2): 

Hãy tái hiện (kể, vẽ…) một hình ảnh để lại cho em ấn tượng sâu sắc về chiến trường Trường Sơn trong những năm chiến tranh mà em đã được biết qua phim ảnh, sách báo hoặc qua những bài học lịch sử.

Lời giải:

Câu hỏi 2 (trang 40 sgk Ngữ văn 8 Kết nối tri thức tập 2): 

Bài thơ Lá đỏ của nhà thơ Nguyễn Đình Thi đã được nhạc sĩ Hoàng Hiệp phổ nhạc thành ca khúc cùng tên. Nghe bài hát đó và nêu ấn tượng của em.

Lời giải:

- Bài hát: Lá đỏ (Nhạc sĩ Hoàng Hiệp)

Gặp em trên cao lộng gió

Đường Trường Sơn ào ào lá đỏ

Em đứng đứng ở bên đường

Như quê hương vai áo bạc quàng súng trường

Đoàn quân vẫn đi vội vã

Bụi Trường Sơn nhòa trong trời lửa

Chào em em gái tiền phương

Ơi em gái tiền phương

Chào em em gái tiền phương

Ơi em gái tiền phương

Hẹn gặp nhé giữa Sài Gòn.

- Ấn tượng: Cảm nhận được không gian cao rộng, kì vĩ của núi rừng, và khí thế hừng hực, sục sôi của đoàn quân; âm vang hào hùng, đầy tự hào, xúc động,…

* Đọc văn bản

Gợi ý trả lời câu hỏi trong bài đọc

1. Theo dõi: Số tiếng trong mỗi dòng thơ, số dòng trong mỗi khổ, vần và nhịp thơ.

Lời giải:

- Số tiếng trong mỗi dòng: không hạn định 

- Số dòng trong mỗi khổ: 2 dòng/ khổ

- Vần và nhịp thơ: linh hoạt, phóng khoáng.

2. Hình dung: Cuộc gặp gỡ trên đường Trường Sơn.

Lời giải:

Cuộc gặp gỡ giữa người lính và cô thanh niên xung phong trên đường Trường Sơn. Cuộc gặp diễn ra trên cao lộng gió, trong cơn mưa lá đỏ ào ào đổ tuôn mãnh liệt, đẹp đến ngỡ ngàng “Rừng lạ ào ào lá đỏ”; trong cuộc hành quân thần tốc tiến về Sài Gòn “Đoàn quân vẫn đi vội vã/ Bụi Trường Sơn nhòa trời lửa”.

3. Tưởng tượng: Cuộc gặp gỡ giữa Sài Gòn.

Lời giải:

Sự tưởng tượng về thắng lợi tất yếu của cuộc kháng chiến.

* Sau khi đọc

Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc

Câu hỏi 1 (trang 42 sgk Ngữ văn 8 Kết nối tri thức tập 2): 

Hãy xác định những đặc điểm của thể thơ tự do được thể hiện trong bài thơ Lá đỏ.

Lời giải:

- Số chữ, số câu không hạn định, cũng không chia ra thành khổ 4 câu như cũ

- Không có luật lệ cố định nào về niêm, luật, đối, vần.

Câu hỏi 2 (trang 42 sgk Ngữ văn 8 Kết nối tri thức tập 2): 

Bài thơ thể hiện cảm xúc trước một cuộc hội ngộ rồi chia li trong niềm tin gặp lại. Hãy cho biết ai là người bộc lộ cảm xúc và đó là cuộc gặp giữa ai với ai.

Lời giải:

- Người bộc lộ cảm xúc: một người lính.

- Đó là cuộc gặp gỡ giữa anh và một cô thanh niên xung phong trên đường Trường Sơn.

Câu hỏi 3 (trang 42 sgk Ngữ văn 8 Kết nối tri thức tập 2): 

Cuộc gặp gỡ diễn ra trong không gian như thế nào? Không gian đó giúp em hiểu thêm gì về bối cảnh lịch sử, về những con đường hành quân ra trận những năm chiến tranh?

Lời giải:

- Không gian: trên đường hành quân, anh gặp cô gái bên đường của khu rừng lá đỏ.

- Bối cảnh lịch sử lúc bấy giờ đầy gian khó hiểm nguy, màu lá đỏ như gợi nhắc về sự mất mát và hi sinh của những người lính đã ngã xuống nơi đây.

Câu hỏi 4 (trang 42 sgk Ngữ văn 8 Kết nối tri thức tập 2): 

Nêu cảm nhận của em về hình ảnh đoàn quân trên đường ra tiền tuyến trong bài thơ. Em từng đọc những câu thơ nào khác cũng miêu tả hình ảnh đoàn quân ra trận?

Lời giải:

- Hình ảnh đoàn quân trên đường ra tiền tuyến: “Đoàn quân vẫn đi vội vã/ Bụi Trường Sơn nhòa trời lửa” → Những đoàn quân hành quân vội vã, kéo dài không dứt → Cuộc hành quân hào hùng, thần tốc tiến về Sài Gòn.

- Một số câu thơ cũng miêu tả hình ảnh đoàn quân ra trận:

Những đường Việt Bắc của ta

Đêm đêm rầm rập như là đất rung

Quân đi điệp điệp trùng trùng

Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan.

(Việt Bắc – Tố Hữu)

Những đêm dài hành quân nung nấu

Bỗng bồn chồn nhớ mắt người yêu.

(Đất nước – Nguyễn Đình Thi)

Câu hỏi 5 (trang 42 sgk Ngữ văn 8 Kết nối tri thức tập 2): 

Nhận xét các chi tiết miêu tả hình ảnh “em gái tiền phương” trong bài thơ.

Lời giải:

Các chi tiết hiện lên hài hòa và trong trẻo, hòa hợp với đất trời nhưng lại đối lập với khu rừng lá đỏ được nhắc đến.

Câu hỏi 6 (trang 42 sgk Ngữ văn 8 Kết nối tri thức tập 2): 

Xác định mạch cảm xúc của bài thơ. Mạch cảm xúc đó có liên quan như thế nào đến hình ảnh lá đỏ và rừng lá đỏ trong bài thơ?

Lời giải:

Mạch cảm xúc xuyên suốt bài thơ là tình yêu quê hương, đất nước. Cảm xúc ấy vận động qua các cung bậc:

+ Mến thương người em gái nhỏ - hình bóng quê hương - mà người lính tình cờ gặp gỡ trên tuyến đường Trường Sơn.

+ Yêu mến, tự hào vẽ những người anh hùng chưa biết tên làm nên chiến thắng vĩ đại; biết ơn những cống hiến, hi sinh lổn lao, thẩm lặng của hàng triệu người con cho Tổ quốc,...

+ Niểm tin mãnh liệt vào chiến thắng cuối cùng của cuộc kháng chiến.

- Mỗi chiếc lá gợi liên tưởng tới một cá nhân, cả rừng lá đỏ ào ào gợi lên hình ảnh hào hùng của cả dân tộc, đất nước. Tô đậm hình ảnh lá đỏ, nhà thơ như muốn nhấn mạnh vai trò, ý nghĩa sự đóng góp của mỗi cá nhân vào thắng lợi vĩ đại của cuộc chiến tranh nhân dân.

Câu hỏi 7 (trang 42 sgk Ngữ văn 8 Kết nối tri thức tập 2): 

Cảm hứng chủ đạo trong bài thơ Lá đỏ là gì?

Lời giải:

Tinh thần chiến đấu anh dũng và lạc quan, niềm tin vào ngày mai thắng lợi.

Câu hỏi 8 (trang 42 sgk Ngữ văn 8 Kết nối tri thức tập 2): 

Có ý kiến cho rằng bài thơ thể hiện niềm tin và hi vọng về thắng lợi tất yếu của cuộc kháng chiến. Em có tán thành với ý kiến đó không? Vì sao?

Lời giải:

Em tán thành vì bài thơ đã làm nổi bật được hình ảnh những con người bất khuất kiên cường, luôn lạc quan và đặt trọn niềm tin ở tương lai tươi sáng

* Viết kết nối với đọc

Câu hỏi 1 (trang 42 sgk Ngữ văn 8 Kết nối tri thức tập 2): 

Viết đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) trình bày suy nghĩ của em về hình ảnh “em gái tiền phương” trong bài thơ.

Lời giải:

Bài mẫu 1:

Kháng chiến chống Mỹ diễn ra ác liệt, không biết bao nhiêu con người đã ngã xuống. Hình ảnh “em gái tiền phương” thật nhỏ bé giữa rừng Trường Sơn bạt ngàn, lộng gió. Nhưng đồng thời lại mang đến cảm giác thân thương, gần gũi qua vai áo bạc, quàng súng trường - như quê hương; với dáng đứng vững vàng bên đường khi làm nhiệm vụ. Hình ảnh ấy là một biểu tượng về cuộc chiến tranh nhân dân. Hình ảnh “em gái tiền phương” là những nữ chiến sĩ giao liên hay cô gái thanh niên xung phong. Họ không tiếc tuổi xuân, không sợ nguy hiểm mà đã ra trận. Họ ra đi với tinh thần " Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước/ Mà lòng phơi phới dậy tương lai". Sự có mặt của cô gái trên đỉnh Trường Sơn nơi tuyến đầu Tổ quốc đã nhắc với mai sau về cuộc chiến đấu toàn dân tham gia, trong đó có sự đóng góp những người con gái trẻ trung xinh đẹp mảnh mai nhưng vô cùng dũng cảm, gan dạ. Trong hoàn cảnh khó khăn, thiếu thốn đó nhưng những cô gái ấy vẫn trung kiên không sợ gì hết, những lúc nghỉ ngơi họ vẫn không ngới tiếng cười vang.

Bài mẫu 2:

(1) Trong bài thơ Lá đỏ, nhà thơ Nguyễn Đình Thi không dùng nhiều chi tiết để miêu tả hình ảnh những cô gái tiền phương. (2) Mặc dù vậy họ vẫn hiện lên rất chân thực và rõ nét. (3) Tác giả ví các cô gái tiền phương đang đứng bên đường chỉ lối cho xe qua “như quê hương”. (4) Điều đó cho thấy sự thân thuộc và quý mến mà ông dành cho những cô gái ấy. (5) Ông không rõ tên hay tuổi của họ, nhưng trong hình dáng giàu sự hi sinh ấy, ông thấy được những người chị, người mẹ, người bà Việt Nam vĩ đại của mình. (6) Đặc điểm ngoại hình duy nhất của những cô gái ấy được miêu tả, là vai áo đã bị sờn đi bởi chiếc súng trường. (7) Chi tiết ấy vừa khắc họa sự khó khăn, vất vả trong một thời gian dài của các cô ở nơi đây, vừa chứng tỏ sự mạnh mẽ, can trường không hề kém cạnh các đấng nam nhi của họ. (8) Giặc đến nhà đàn bà cũng đánh, cho nên dù là phụ nữ, các cô gái cũng khoác súng trên vai, sẵn sàng chiến đấu với giặc bất kì lúc nào. (9) Tất cả những yêu thương, kính trọng và mong mỏi mà tác giả dành cho các cô gái ấy, đã được gói ghém lại trong lời hẹn gặp lại những “em gái tiền phương” tại Sài Gòn khi đất nước đã hòa bình.

Giaibaitap.me