Câu

Biện pháp tu từ

Tác dụng

a

So sánh: Em đứng bên đường như quê hương

nhấn mạnh sự giản dị và thân thuộc của hình ảnh “em”, đồng thời cũng nói tới nỗi nhớ nhà da diết.

b

So sánh: như một con sông nước đen; như những ngôi sao trong câu chuyện cổ tích nói về những xứ sở thần tiên.

miêu tả vẻ đẹp của con đường nhựa ban đêm sau cơn mưa, khiến người đọc đắm chìm trong khung cảnh đẹp đẽ và thơ mộng nơi chiến trường tàn khốc.

c

Liệt kê

nhấn mạnh về sự vắng vẻ và tĩnh lặng trên cao điểm. Tạo không khí hồi hộp và lo lắng về một hiểm nguy đang rình rập

d

+ So sánh: Nó cũng đang ở trạng thái như tôi

+ Liệt kê: độ lượng, tha thiết, vô tư

Thể hiện tình yêu tha thiết và bùng cháy, cho thấy một khía cạnh tâm hồn tươi trẻ và tràn đầy nhiệt huyết trong tình cảm của các cô gái thanh niên xung phong.

e

Nhân hóa: Máy bay trinh sát vẫn nạo vét

nhấn mạnh và đặc tả về sự càn quét của máy bay trinh sát trên ngọn núi

Câu

Ngữ liệu

Từ ngữ thay thế

Nhận xét

a

lộng gió

ào ào

gió lộng, gió mạnh

rào rào

-     Miêu tả gió thổi mạnh do ở trên cao hoặc nơi trống trải; giúp người đọc cảm nhận được không gian cao rộng, khoáng đạt.

-     Vừa gợi hình vừa gợi thanh: miêu tả được tiếng gió thổi mạnh trong rừng lá đồng thời gợi hình ảnh lá rụng nhiều, nhanh như thác đổ, cộng hưởng với không khí hành quân hối hả.

b

vội vã

nhòa

hối hả, khẩn trương

nhòe

-     Gợi hình ảnh đoàn quân hành quân gấp gáp, tranh thủ từng giây phút cho kịp chiến dịch, với tâm trạng có phần căng thẳng, lo âu trước một sự kiện trọng đại.

-     Tái hiện không gian Trường Sơn: bụi cuốn dày đặc hoà vào bầu trời đầy khói lửa, làm nổi bật tính chất khốc liệt của chiến tranh.

c

trắng loá

trắng tinh

Miêu tả được cả sắc màu và hiệu ứng ánh sáng: màu trắng như toả sáng trên nền đen là khuôn mặt lấm bùn đất.

STT

Câu trong văn bản

Câu thay đổi cấu trúc

Sự khác nhau về ý nghĩa

1

Sốt ruột, tôi chạy ra ngoài một tí.

Tôi sốt ruột, chạy ra ngoài một tí.

2

Xung quanh cao điểm vắng vẻ này có bao nhiêu là người.

Có bao nhiêu là người xung quanh cao điểm vắng vẻ này.

3

Chỉ cần chúng tôi bắn một phát súng báo hiệu yêu cầu giúp đỡ là họ sẽ chạy đến ngay.

Họ sẽ chạy đến ngay nếu chúng tôi bắn một phát súng báo hiệu yêu cầu giúp đỡ.

4

Uống sữa xong, Nho ngủ.

Nho uống sữa xong rồi ngủ.

STT

Câu trong văn bản

Câu thay đổi cấu trúc

Sự khác nhau về ý nghĩa

1

Sốt ruột, tôi chạy ra ngoài một tí.

Tôi sốt ruột, chạy ra ngoài một tí.

Câu thay đổi không nhấn mạnh được trạng thái sốt ruột của nhân vật.

2

Xung quanh cao điểm vắng vẻ này có bao nhiêu là người.

Có bao nhiêu là người xung quanh cao điểm vắng vẻ này.

Câu thay đổi cấu trúc nhấn mạnh về số lượng người, trong khi câu gốc trong văn bản nhấn mạnh tới sự vắng vẻ của cao điểm.

3

Chỉ cần chúng tôi bắn một phát súng báo hiệu yêu cầu giúp đỡ là họ sẽ chạy đến ngay.

Họ sẽ chạy đến ngay nếu chúng tôi bắn một phát súng báo hiệu yêu cầu giúp đỡ.

Câu thay đổi nhấn mạnh tới hành động chạy đến khi nghe thấy tiếng súng; câu gốc thì nói tới hành động bắn súng để báo hiệu cần giúp đỡ.

4

Uống sữa xong, Nho ngủ.

Nho uống sữa xong rồi ngủ.

Trong câu gốc, hành động uống sữa và đi ngủ được tách bạch rõ ràng hơn so với câu đã thay đổi cấu trúc. Tạo ra nhịp điệu chậm rãi cho câu văn.