* Trước khi đọc

Câu hỏi 1 (trang 37 sgk Ngữ văn 8 Kết nối tri thức tập 2): 

Ở lớp 6 và lớp 7, em đã được học những thể thơ nào? Đọc một bài thơ thuộc một trong những thể thơ đó.

Lời giải:

- Em đã được học những thể thơ: lục bát, thơ bốn chữ, thơ năm chữ.

- Ví dụ: Gặp lá cơm nếp

Xa nhà đã mấy năm

Thèm bát xôi mùa gặt

Khói bay ngang tầm mắt

Mùi xôi sao lạ lùng.

Mẹ ở đâu, chiều nay

Nhặt lá về đun bếp

Phải mẹ thôi cơm nếp

Mà thơm suốt đường con.

Ôi mùi vị quê hương

Con quên làm sao được

Mẹ già và đất nước

Chia đều nỗi nhớ thương.

Cây nhỏ rừng Trường Sơn

Hiểu lòng nên thơm mãi…

Câu hỏi 2 (trang 37 sgk Ngữ văn 8 Kết nối tri thức tập 2): 

Nêu tên một bài thơ viết về tình đồng chí, đồng đội trong những năm chiến tranh mà em đã học, đã đọc.

Lời giải:

Đồng dao mùa xuân (Nguyễn Khoa Điềm), Viếng bạn (Hoàng Lộc), Cá nước (Tố Hữu),…

* Đọc văn bản

Gợi ý trả lời câu hỏi trong bài đọc

1. Số tiếng trong mỗi dòng thơ, số dòng trong mỗi khổ, vần và nhịp thơ.

Lời giải:

- Số tiếng trong mỗi dòng thơ, số dòng trong mỗi khổ không hạn định, dài ngắn khác nhau:

+ Có dòng thơ 2 tiếng, 3 tiếng, 4 tiếng, 6 tiếng, 7 tiếng, 8 tiếng.

+ Gồm 2 khổ: Khổ 1 (17 dòng), khổ 2 (3 dòng)

- Nhịp điệu bài thơ biến đổi linh hoạt theo tình cảm, cảm xúc ở từng đoạn thơ:

+ Ở đoạn đầu: nhịp thơ chậm, cân xứng khi nói về cội nguồn của tình đồng chí.

+ Câu thơ thứ 7 chỉ với 2 chữ “Đồng chí!” như một nốt nhấn, một bước phát triển trong mạch tình cảm, cảm xúc của chủ thể trữ tình.

2. Những điều góp phần hình thành tình đồng chí ở những người lính.

Lời giải:

- Tương đồng về cảnh ngộ xuất thân nghèo khó.

- Cùng chung nhiệm vụ, lí tưởng, chí hướng, sát cánh bên nhau trong chiến đấu.

- Cùng chung gian khổ, chia sẻ mọi gian lao cũng như niềm vui.

3. Tình cảm của những người đồng chí dành cho nhau.

Lời giải:

Tình cảm gắn bó sâu nặng (Thương nhau tay nắm lấy bàn tay)

* Sau khi đọc

Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc

Câu hỏi 1 (trang 39 sgk Ngữ văn 8 Kết nối tri thức tập 2): 

Những đặc điểm của thể thơ tự do được thể hiện như thế nào qua bài thơ Đồng chí?

Lời giải:

- Số tiếng, số dòng: không quy định

- Gieo vần: tự do linh hoạt.

- Diễn tả sinh động cảm xúc của nhà thơ trước hình ảnh những người lính

Câu hỏi 2 (trang 39 sgk Ngữ văn 8 Kết nối tri thức tập 2): 

Bài thơ có thể chia làm mấy phần? Xác định mạch cảm xúc qua các phần của bài thơ.

Lời giải:

- Bố cục: 2 phần:

+ Phần 1: 7 dòng thơ đầu.

+ Phần 2: số dòng còn lại.

- Toàn bộ bài thơ là cảm xúc của nhà thơ trước tình đồng chí, đồng đội giữa nhũng người lính. Cảm xúc ấy bắt đầu từ những suy tư về cơ sở hình thành tình đồng chí, đồng đội, phát triển thành niềm xúc động trước những biểu hiện và sức mạnh của tình đồng chí, đồng đội.

Câu hỏi 3 (trang 39 sgk Ngữ văn 8 Kết nối tri thức tập 2): 

Bài thơ thể hiện lời tâm tình của ai với ai? Theo em, việc chọn nhân vật thể hiện cảm xúc như vậy có ý nghĩa gì?

Lời giải:

- Lời tâm tình của người lính với người đồng đội của mình.

- Ý nghĩa: gây ấn tượng sâu đậm

Câu hỏi 4 (trang 39 sgk Ngữ văn 8 Kết nối tri thức tập 2): 

Qua 6 câu thơ đầu em biết được gì về khởi nguồn của tình đồng chí giữa những người lính? Xác định và nêu ý nghĩa của những hình ảnh có tác dụng làm nổi bật tình cảm đó.

Lời giải:

→ Qua 6 dòng thơ đầu, tác giả đã lí giải về khởi nguồn của tình đồng chí giữa những người lính: Từ những người xa lạ cùng cảnh ngộ ở những miền quê nghèo khác nhau, họ tập hợp trong cùng một đội ngũ để thực hiện lí tưởng cao cả là chiến đấu giành độc lập cho đất nước. Trong gian lao, họ cùng nhau chia sẻ những khó khăn, gian khổ và vì thế họ dần thấu hiểu, cảm thông lẫn nhau, trở thành tri kỉ của nhau.

Câu hỏi 5 (trang 39 sgk Ngữ văn 8 Kết nối tri thức tập 2): 

Dòng thơ thứ bảy có gì đặc biệt? Điều đó có tác dụng như thế nào trong việc thể hiện mạch cảm xúc của bài thơ?

Lời giải:

- Là một từ với hai tiếng “Đồng chí” để xưng hô trong các cơ quan, đoàn thể, đơn vị bộ đội.

- Chỉ có một từ, hai tiếng và dấu chấm than

- Tạo một nốt nhấn, vang lên như một sự phát hiện, một lời khẳng định.

- Tựa như cái bắt tay thân thiết giữa những con người.

- Như cái bản lề gắn kết hai đoạn: cơ sở, nguồn gốc của tình đồng chí và những biểu hiện cụ thể, cảm động của tình đồng chí.

Câu hỏi 6 (trang 39 sgk Ngữ văn 8 Kết nối tri thức tập 2): 

Nêu cảm nghĩ của em về hình ảnh người lính được khắc họa trong đoạn thơ từ Ruộng nương anh gửi bạn thân cày đến Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.

Lời giải:

- Thấu hiểu những tâm tư, nỗi lòng của nhau: cảnh ngộ, nỗi bận lòng, nỗi nhớ quê hương,…

Ruộng nương anh gửi bạn thân cày

Gian nhà không, mặc kệ gió lung lay

Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính.

- Chia sẻ những khó khăn gian lao: Cùng nếm trải những cơn sốt rét rừng, cùng chia sẻ những thiếu thốn về trang phục, sự khắc nghiệt của thời tiết.

Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh

Sốt run người vầng trán ướt mồ hôi

Áo anh rách vai

Quần tôi có vài mảnh vá

Miệng cười buốt giá

Chân không giày

- Đoàn kết, gắn bó, tiếp thêm sức mạnh, niềm tin: Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.

→ Hình tượng người lính thời kì đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp đã hiện lên tràn đầy khí thế và ý chí kiên cường, quyết ra đi để bảo vệ độc lập, tự do của Tổ quốc. Chính tình đồng đội gắn bó keo sơn đã tạo nên sức mạnh, tinh thần của những người lính cách mạng.

Câu hỏi 7 (trang 39 sgk Ngữ văn 8 Kết nối tri thức tập 2): 

Phân tích hình ảnh “đầu súng trăng treo" ở cuối bài thơ.

Lời giải:

- Đó là hình ảnh thật mà bản thân Chính Hữu đã nhận ra trong những đêm phục kích giữa rừng khuya

- Là một hình ảnh độc đáo, có sức gợi nhiều liên tưởng phong phú, sâu xa:

+ “Súng” - biểu tượng cho chiến tranh, cho hiện thực khốc liệt.

+ “Trăng” - biểu tượng vẻ đẹp yên bình, mơ mộng và lãng mạn.

=> Hai hình ảnh “súng” và “trăng” kết hợp với nhau tạo nên một biểu tượng đẹp về cuộc đời người lính - chiến sĩ mà thi sĩ, thực tại mà mơ mộng.

Câu hỏi 8 (trang 39 sgk Ngữ văn 8 Kết nối tri thức tập 2): 

Xác định cảm hứng chủ đạo trong bài thơ Đồng chí.

Lời giải:

Cảm hứng hướng về chất thực của đời sống kháng chiến, khai thác cái đẹp và chất thơ trong cái bình dị, bình thường, không nhấn mạnh cái phi thường.

* Viết kết nối với đọc

Câu hỏi 1 (trang 39 sgk Ngữ văn 8 Kết nối tri thức tập 2): 

Viết đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) trình bày cảm nghĩ của em về tình đồng chí được thể hiện trong bài thơ.

Lời giải:

Bài mẫu 1:

Trong bài thơ “Đồng chí” của Chính Hữu, hai tiếng “đồng chí” vang lên thật thiết tha, cảm động. Với nhan đề Đồng chí, bài thơ đã nói lên được bản chất cách mạng của tình đồng đội, đồng thời cũng nói lên ý nghĩa sâu sắc của tình đồng đội. Câu thơ thứ bảy trong bài thơ cũng chỉ gồm hai tiếng: "Đồng chí". Câu này có ý nghĩa quan trọng trong bố cục của toàn bài. Nó đánh dấu một mốc mới trong mạch cảm xúc và bao hàm những ý nghĩa sâu xa. Sáu câu thơ đầu là tình đồng đội tri kỷ, đến đây được nâng lên thành tình đồng chí thiêng liêng. Đồng chí nghĩa là không chỉ có sự gắn bó thân tình mà còn là cùng chung chí hướng cao cả. Những người đồng chí- chiến sĩ hòa mình trong mối giao cảm lớn lao của cả dân tộc. Gọi nhau là đồng chí thì nghĩa là đồng thời với tư cách họ là những con người cụ thể, là những cá thể, họ còn có tư cách quân nhân, tư cách của "một cây" trong sự giao kết của "rừng cây”, nghĩa là từng người không chỉ là riêng mình. Hai tiếng đồng chí vừa giản dị, thân mật lại vừa cao quý, lớn lao là vì thế.

Bài mẫu 2:

“Đồng chí” của Chính Hữu là một bài thơ rất độc đáo viết về tình cảm thiêng liêng, cao cả của những người lính nông dân trong thời kì đầu kháng chiến chống Pháp. Rất có lí và sâu sắc khi nhà thơ đặt tên cho tác phẩm của mình là Đồng chí (đồng: cùng, chí: chí hướng). Những con người từ những vùng quê khác nhau, chẳng hẹn trước nhưng tình cờ gặp nhau, cùng chiến đấu trong một đơn vị, rất tự nhiên, dung dị họ trở thành những người đồng chí. Và cũng chính tình cảm ấy tạo nên sức mạnh tinh thần vô cùng to lớn giúp họ vượt qua mọi thử thách, gian nguy của cuộc chiến đấu, thậm chí cả bệnh tật và cái chết. Họ sẵn sàng đồng cam cộng khổ, chia ngọt sẻ bùi, luôn luôn “đứng sát bên nhau” để cùng chiến đấu và chiến thắng. Tình cảm ấy thật đáng ngưỡng mộ và trân trọng biết bao!

Giaibaitap.me