* Trước khi đọc

Câu hỏi 1 (trang 78 sgk Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo tập 2): 

Trong Đại Nam quốc sử diễn ca có hai câu lục bát ca ngợi một nhân vật lịch sử thời nhà Trần:

… tuổi trẻ chỉ cao

Cờ đề sáu chữ quyết vào lập công.

Em biết nhân vật ấy là ai, có công trạng gì mà được tôn vinh như vậy hay không? Hãy chia sẻ với các bạn trong lớp.

Lời giải:

- Nhân vật là Trần Quốc Toản.

- Trần Quốc Toản (1267- 1285) thuộc dòng dõi vua Trần. Cha mất sớm, ông ở với mẹ và được chú là Chiêu Thành Vương dạy dỗ chu đáo. Ngay từ nhỏ, ông đã bộc lộ năng khiếu võ nghệ và lòng quả cảm hơn người, rất ham đọc sách quân sự và có chí lớn. Ông được phong tước Hoài Văn Hầu khi mới 15 tuổi. 

+ Trần Quốc Toản nổi tiếng với 2 giai thoại: Ông hổ thẹn, uất ức đã bóp nát quả cam trong tay lúc nào không biết vì còn quá nhỏ nên không được tham gia dự hội nghị cấp cao. Và việc ông tự tập hợp binh lính thành đội quân trẻ tuổi, giương cao lá cờ thêu sáu chữ vàng “Phá cường địch, báo hoàng ân” (phá giặc mạnh, đền ơn vua).

* Trải nghiệm cùng văn bản

1. Em hình dung thế nào về đoàn quân của Hoài Văn?

Lời giải:

Số lượng đông hơn sáu trăm người, tinh nhuệ, thiện chiến, ngày đêm miệt mài tập luyện

2. Theo dõi và tóm tắt trận đánh của liên quân Hoài Văn – Thế Lộc.

Lời giải:

Dù tương quan lực lượng giữa ta và địch khá lớn nhưng nhờ sự chỉ huy, kế sách tài tình mà bọn giặc đã bị mắc mưu, dẫn đến thất bại thảm hại. Trận đánh cho thấy tài trí hơn người của Trần Quốc Toản.

3. Từ chương XI đến chương XII – XIII, tuyến truyện có gì thay đổi?

Lời giải:

Từ việc giới thiệu nhân vật Trần Quốc Toản chuyển sang mưu kế tuyệt diệu trên dãy núi Ma Lục đến câu chuyện về Chiêu Thành Vương (chú của Trần Quốc Toản) gặp khó khăn và đã được người cháu giải cứu.

4. Đội quân nào sẽ tiếp viện cho Chiêu Thành Vương?

Lời giải:

Đội quân sẽ tiếp viện cho Chiêu Thành Vương là đội quân của Hoài Văn Hầu.

5. Em hiểu thêm điều gì về nhân vật Hoài Văn qua câu nói này?

Lời giải:

Là người tuổi trẻ tài cao, tuổi trẻ nhưng dũng cảm, mưu trí

* Suy ngẫm và phản hồi

Nội dung chính: Văn bản kể về anh hùng Trần Quốc Toản, tuổi nhỏ chí lớn đánh đuổi quân xâm lược bảo vệ đất nước nên đã sử dụng mưu trí, tinh thần quả cảm để làm nên chiến công hiển hách.

Câu 1 (trang 84 sgk Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo tập 2)

Tóm tắt các sự kiện trong văn bản trên và cho biết các sự kiện được kể theo mấy tuyến. Đó là những tuyến nào?

Lời giải:

Các sự kiện trong văn bản được kể theo 2 tuyến:

* Tuyến Hoài Văn Hầu – Thế Lộc:

+Hoài Văn Hầu chiêu mộ binh sĩ, dựng cờ “Phá cường địch báo hoàng ân”, cùng 600 chàng trai trẻ tìm giặc Nguyên mà đánh.

+ Hai đội quân của Hoài Văn Hầu và Thế Lộc gặp nhau ở vùng rừng núi hiểm trở.

– Hai đội quân kết hợp với nhau, áp dụng những kế sách đánh quân Nguyên và lập nên một số chiến công oanh liệt.

* Tuyến Chiêu Thành Vương:

+ Chiêu Thành Vương và cuộc truy bắt Trần Ích Tắc.

+ Chiêu Thành Vương lâm trận bị trọng thương, lâm vào tình thế phải liều thân, cảm tử.

+ Toán quân lạ tiếp ứng.

+ Hai chú cháu nhận ra nhau; Chiêu Thành Vương được chữa lành vết thương; Hoài Văn Hầu chia tay Thế Lộc, hội quân với các cánh quân của triều đình chuẩn bị cho trận đánh lớn.

Câu 2 (trang 84 sgk Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo tập 2)

Xác định nội dung bao quát của văn bản và cho biết những dấu hiệu nào giúp em nhận biết văn bản trên thuộc thể loại truyện lịch sử.

Lời giải:

- Nội dung bao quát: Câu chuyện về anh hùng của đất nước Hoài Văn Hầu tài giỏi, chính trực và căm ghét những người phản quốc.

- Những dấu hiệu: truyện có dấu mốc thời gian và các sự kiện trong quá khứ về các trận đánh.

Câu 3 (trang 84 sgk Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo tập 2)

Nêu những nét tính cách nổi bật của nhân vật Hoài Văn Hầu.

Lời giải:

Câu 4 (trang 84 sgk Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo tập 2)

Theo em, sự xuất hiện của các nhân vật như Thế Lộc, Chiêu Thành Vương có tác dụng gì trong việc thể hiện tính cách của nhân vật Hoài Văn Hầu?

Lời giải:

Giúp làm rõ, làm nổi bật những nét đẹp về tính cách và con người của Hoài Văn Hầu.

Câu 5 (trang 84 sgk Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo tập 2)

Sự lặp lại của hình ảnh lá cờ thêu sáu chữ vàng, con ngựa trắng và đoàn quân gồm toàn những chàng trai trẻ có tác dụng như thế nào trong việc thể hiện chủ đề của văn bản?

Lời giải:

Tác dụng của việc lặp lại các hình ảnh trên trong việc thể hiện chủ đề của văn bản: thể hiện chủ đề của văn bản (Ca ngợi những chiến công và lòng yêu nước của người anh hùng trẻ tuổi Hoài Văn Hầu) bởi hình ảnh người tướng trẻ cùng đoàn quân anh dũng tràn đầy nhựa sống cùng với con ngựa, lá cờ luôn kề bên mỗi lần phất cao ngọn cờ, tiếng ngựa hí là một lần đoàn quân trẻ dành được thắng lợi.

Câu 6 (trang 84 sgk Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo tập 2)

Nhận xét về nghệ thuật viết truyện lịch sử của tác giả (lưu ý cách sử dụng ngôi kể; cách quan sát, miêu tả nhân vật, tái hiện bối cảnh lịch sử; cách dùng lời người kể chuyện, lời của nhân vật;…)

Lời giải:

- Sử dụng ngôi kể thứ 3 chân thật và bao quát

- Cách quan sát và miêu tả tinh tế, chân thật.

- Tái hiện bối cảnh lịch sử chân thật cùng ngôn từ ngắn gọn, súc tích.

- Giọng điệu lời văn đầy khí thế và tự hào.

Câu 7 (trang 84 sgk Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo tập 2)

Theo em, hình tượng nhân vật Hoài Văn Hầu mà nhà văn Nguyễn Huy Tưởng xây dựng trong văn bản trên có những điểm tương đồng và khác biệt nào so với hình tượng Hoài Văn trong Đại Nam quốc sử diễn ca?

Lời giải:

Giaibaitap.me