Bài 4 trang 26 Sách bài tập (SBT) Sinh 12 - Bài tập tự giải

Hệ thống nhóm máu A, B, O ở người có 4 kiểu hình : nhóm máu A, nhóm máu B, nhóm máu AB và nhóm máu O. Biết rằng :

- Nhóm máu A do alen \(I^A\) quy định.

- Nhóm máu B do alen \(I^B\)quy định.

- Nhóm máu O tương ứng với kiểu gen \( I^OI^O \).

- Nhóm máu AB tương ứng với kiểu gen \(I^A I^B\)

Các alen \(I^A\) và \(I^B\) là đồng trội và trội hoàn toàn so với \(I^O\).

a) Trong một quần thể người có bao nhiêu kiểu gen quy định hệ nhóm máu này ?

b) Trong một gia đình, chồng nhóm máu AB, vợ nhóm máu O, con có nhóm máu như thế nào ?

c) Trong một gia đình đông con, các con có đủ 4 kiểu hình nhóm máu A, B, AB và O thì bố mẹ phải có kiểu gen và kiểu hình như thế nào ?

Lời giải:

a) Trong một quần thể thì có 6 kiểu gen : \({I^A}{I^A};{I^A}{I^O};{I^A}{I^B};{I^B}{I^B};{I^B}{I^O};{I^O}{I^O}\)

b) Trong một gia đình, chồng nhóm máu AB, vợ nhóm máu O,\({I^A}{I^B} \times {I^O}{I^O} \to {I^A}{I^O}:{I^B}{I^O}\) vậy họ có thể sinh ra con có nhóm máu A hoặc B.

c) Để ở đời con có đủ 4 nhóm máu: A,B,O, AB thì bố mẹ phải có kiểu gen: \({I^B}{I^O} \times {I^A}{I^O} \to {I^A}{I^O};{I^A}{I^B};{I^B}{I^O};{I^O}{I^O}\)

Bài 5 trang 27 Sách bài tập (SBT) Sinh 12 - Bài tập tự giải

Cho cà chua thân cao, quả vàng lai với cà chua thân thấp, quả đỏ, F₁ được toàn cà chua thân cao, quả đỏ. Tiếp tục cho F₁ giao phấn với nhau, F₂ thu được : 721 cây thân cao, quả đỏ ; 239 cây thân cao, quả vàng ; 241 cây thân thấp, quả đỏ ; 80 thân thấp, quả vàng.

a) Biện luận viết sơ đồ lai từ P đến F₂.

b) Xác định kiểu gen và kiểu hình của bố mẹ để ngay F₁ đã có sự phân tính về cả 2 tính trạng trên là 3 : 3 : 1 : 1 và 3 : 1.

Lời giải:

a) Biện luận: P thân cao quả vàng x thân thấp quả đỏ đưuọc F₁ toàn thân cao quả đỏ => thân cao là tính trạng trội so với thân thấp; quả đỏ là trội so với quả vàng. F₁ 100% thân cao, quả đỏ nên thế hệ P thuần chủng.

Cho F₁ tạp giao, F₂ thu được : 9/16 thân cao quả đỏ:3/16 thân cao quả vàng: 3/16 thân thấp quả đỏ: 1/16 thân thấp quả vàng phù hợp với quy luật phân ly độc lập của Menđen.

Quy ước gen: A: thân cao; a : thân thấp

B : quả đỏ; b : quả vàng.

P: AAbb x aaBB

F1: AaBb x AaBb

F₂: 9A-B-: thân cao quả đỏ

3 A-bb: thân cao, quả vàng

3: aaB- :thân thấp quả đỏ

1aabb: thân thấp quả vàng.

b) F₁ phân tính theo tỷ lệ: 3:3:1:1 và 3:1 về 2 tính trạng trên:

- Phân tích tỷ lệ 3:3:1:1 = (3:1)x(1:1)

Suy ra kiểu gen của từng tính trạng phải là (Aa x Aa)(Bb x bb) =>P: AaBb x Aabb

Hoặc (Aa x aa)(Bb xBb) => P: AaBb x aaBb

- Phân tích tỷ lệ kiểu hình 3:1 = (3:1)(1)

suy ra kiểu hình của P: AaBB x AaBB; AaBB x AaBb; AaBB x Aabb => kiểu hình F₁: 3 đỏ, cao: 1 vàng cao hoặc Aabb x Aabb => F₁: 3 đỏ thấp: 1 vàng thấp.

Tương tự với : Bb xBb và cặp gen còn lại là AA x AA; AA x Aa; AA x aa; aa x aa, suy ra kiểu gen của P phải là: 

AABb x AABb ; AABb x AaBb; AABb x aaBb => kiểu hình F₁: 3 đỏ cao: 1 đỏ thấp

Hoặc aaBb x aaBb => Kiểu hình F₁: 3 vàng cao: 1 vàng thấp

Bài 6 trang 27 Sách bài tập (SBT) Sinh 12 - Bài tập tự giải

Khi lai 2 dòng ngô thuần chủng hạt xanh, trơn và hạt vàng, nhăn thu được F₁ đồng loạt có hạt tím, trơn. Giả sử màu sắc và hình dạng vỏ hạt do 2 cặp alen nằm trên 2 cặp NST thường khác nhau quy định.

a) Cho giao phối các cá thể thế hệ F₁ với nhau, không cần lập sơ đồ lai hãy xác định tỉ lệ kiểu gen và kiểu hình ở F₂.

b) Những hạt F₂ thuộc dòng thuần về một hay hai tính trạng được biểu hiện bằng những kiểu hình nào ?

c) Cho giao phối các cây hạt tím, nhăn với nhau, sự phân li sẽ như thế nào ?

d) Đem lai các cây hạt xanh, trơn với vàng, nhăn, đời con được 100% hạt có vỏ trơn thì tỉ lệ về màu sắc hạt sẽ như thế nào? Có thể kết luận gì về kiểu gen của cây hạt trơn đã sử dụng ?

Lời giải:

a) Cho các cá thể ở thế hệ F₁ giao phối với nhau, tỉ lệ kiểu gen và kiểu hình ở F₂ là:

-Xét màu sắc vỏ hạt : p hạt vàng x hạt xanh ⟶ F₁ 100% hạt tím nên có quan hệ trội không hoàn toàn. Giả sử, kiểu gen AA : hạt vàng ; Aa : hạt tím ; aa: hạt xanh.

- Xét hình dạng vỏ hạt : p hạt trơn X hạt nhăn ⟶ F₁ 100% hạt trơn nên hạt trơn là tính trạng trội so với hạt nhăn. Giả sử kiêu gen B - : hạt trơn ; bb : hạt nhăn Theo quy ước trên ta có p : aaBB X AAbb ⟶ F₁ là AaBb.

Khi cho các cá thể ở thế hệ F₁ giao phôi với nhau, F₂ có tỉ lệ kiểu gen và kiểu hình như sau :

Tỉ lệ kiểu gen :

Tỷ lệ kiểu hình

b)Những hạt F₂ thuộc dòng thuần về một hay hai tính trạng được biểu hiện bằng những kiểu gen và kiểu hình sau :

c) Cho giao phối các cây hạt tím, nhăn với nhau, sự phân li sẽ :

- Kiểu hình tím, nhăn có kiểu gen : Aabb ⟶ Phép lai Aabb x Aabb.

- Tỉ lệ phân li kiểu gen là 1 AAbb : 2 Aabb : 1 aabb.

- Tỉ lệ phân li kiểu hình là 1 vàng, nhăn : 2 tím, nhăn : 1 xanh, nhăn.

d) Đem lai các cây hạt xanh, trơn với vàng, nhăn, đời con được 100% hạt có vỏ trơn thì tỉ lệ về màu sắc hạt sẽ có kết quả :

- Lai xanh, trơn X vàng, nhăn, đời con được 100% vỏ hạt trơn ⟶ P : xanh, trơn có kiểu gen aaBB. P vàng, nhăn có kiểu gen AAbb.

Do đó, đời con có 100% kiểu gen Aa ; 100% hạt cho màu tím

- Cây hạt trơn đã sử dụng có kiểu gen đồng hợp BB.

Giaibaitap.me