I. ĐỌC-HIỂU VĂN BẢN
Câu 1: Phân tích đoạn mở đầu : nêu mục đích chân chính của việc học. Tác giả dùng câu châm ngôn vừa dễ hiểu, vừa tăng thêm sức mạnh thuyết phục.
"Ngọc không mài không thành đồ vật, người không học không biết rõ đạo". Khái niệm "học" được giải thích bằng hình ảnh so sánh cụ thể nên dễ hiểu. Khái niệm "đạo" vốn trừu tượng, phức tạp được giải thích thật ngắn gọn rõ ràng : "Đạo là lối đối xử hằng ngày giữa mọi người". Như vậy mục đích chân chính của việc học là học để làm người.
Câu 2: Sau khi xác định mục đích của việc học, tác giả soi vào thực tế đương thời để phê phán những biểu lệch lạc, sai trái trong việc học. Lối học này gây những tác hại lớn.
Tác hại của lối học lệch lạc, sai trái đó là làm cho "chúa trọng nịnh thần" người trên kẻ dưới đều thích sự chạy chọt, luồn cúi, không có thực chất, dẫn đến cảnh "nước mất, nhà tan".
Câu 3:
Việc học phải được phổ biến rộng khắp : mở thêm trường, mở rộng thành phần người học, tạo điều kiện thuận lợi cho người đi học.
Việc học phải bắt đầu từ những kiến thức cơ bản, có tính chất nền tảng. Phương pháp học học phải :
• Tuần tự tiến lên, từ thấp đến cao.
• Học rộng, nghĩ sâu, biết tóm lược những điều cơ bản, cốt yếu nhất.
• Học phải biết kết hợp với hành. Học không phải chỉ để biết mà còn để làm.
Câu 4:
Nói về phép học, Nguyễn Thiếp cho rằng học phải theo trình tự trước - sau, thấp - cao : "Lúc đầu học Tiểu học để bồi lấy gốc. Tuần tự tiến lên...". Nghĩa là người học phải bắt đầu từ những kiến thức có sở, nền tảng. Học rộng là cần thiết song cần phải biết suy nghĩ để thâu tóm những cái tinh tuý, cốt lõi nhất. Đặc biệt, học phải đi đôi với hành, kiến thức trong sách vở phải được thể nghiệm vận dụng vào thực tiễn đời sống : "Theo điều học mà làm". Có như thế thì người học mới có khả năng lập công trạng thể hiện điều học được thành hành động, giúp cho đất nước "vững yên", "thịnh trị".
Ở thời đại nào cũng cần đến sự học chân chính. Đây là phương cách căn bản để phát triển, tiến bộ. Điều Nguyễn Thiếp nói đúng cho mọi thời đại.
Câu 5:
- Mục đích chân chính của việc học
- Phê phán những quan điểm học sai trái
- Khẳng định những quan điểm, phương pháp đúng đắn
- Tác dụng của việc học chân chính.
Giaibaitap.me
