Nội dung chính Muối của rừng:
Tác phẩm Muối của rừng kể về bối cảnh đi săn trong rừng của nhân vật Diểu, sau đó ông bắn được chú khỉ đực và các sự kiện diễn ra sau đó khiến cho nhân vật có nhiều cảm xúc và bài học về những điều tuyệt vời của cuộc sống sau này.
Trước khi đọc
Câu hỏi: Nhan đề của truyện ngắn gợi cho bạn những liên tưởng gì?
Lời giải:
Nhan đề Muối của rừng, gợi cho em những liên tưởng về một bức tranh thiên nhiên khi rừng kết muối - biểu tượng của cuộc sống thanh bình.
Trong khi đọc
Câu 1: Chú ý quan sát, theo dõi hành động của gia đình khỉ từ khi ông Diểu bắn hạ khỉ bố.
Lời giải:
Hành động của gia đình khỉ từ khi ông Diểu bắn hạ khỉ bố: Cả đàn khỉ trở nên hỗn loạn, “thoắt biến trong rừng”, con khỉ đực “cố gượng dậy, nhưng lại vật xuống”, “con khỉ cái tiến đến gần con khỉ đực một cách thận trọng, nó nhìn ngó xung quanh”, khiếp sợ, hoảng loạn; “con khỉ đực cất tiếng gọi nó” buồn thảm, đau đớn, khỉ cái như muốn liều thí mạng với ông Diểu.
Câu 2: Vì sao ông Diểu sợ hãi “kinh hoàng” đến mức phải chạy trốn?
Lời giải:
Ông Diểu sợ hãi “kinh hoàng” đến mức phải chạy trốn vì chứng kiến cảnh khỉ con rơi xuống vực cùng tiếng rú thê thảm, “trong kí ức của ông chưa hề có tiếng rú nào tương tự thế này”.
Câu 3: Bạn đoán xem liệu ông Diểu có cứu khỉ đực không?
Lời giải:
Theo em ông Diểu có cứu con khỉ đực.
Câu 4: Hành động này của ông Diểu có gây bất ngờ cho bạn không?
Lời giải:
Hành động này của ông Diểu không gây bất ngờ cho em, vì ông Diểu vốn là người hiền lành và ấm áp.
Câu 5: Kết truyện gợi cho bạn suy nghĩ gì về ý nghĩa của nhan đề truyện?
Lời giải:
Kết truyện gợi cho em nhiều suy nghĩ về ý nghĩa của nhan đề truyện, hình ảnh loài hoa tử huyền có màu trắng, vị mặn, bé bằng dâu tằm, người ta vẫn hay gọi là hoa muối của rừng; loài hoa tượng trưng cho may mắn, điềm báo cho đất nước thanh bình, mùa màng phong túc.
Nhan đề “Muối của rừng” như tượng trưng một biểu tượng thiêng liêng, một khát khao hướng thiện. Con người sẽ luôn tồn tại những góc khuất cần đào bới, nếu ngay từ đầu ông Diểu là người đang tàn phá thiên nhiên, thì về ông lại là người đang cứu chúng, ông được trở về với bản chất của con người tốt đẹp vốn có của mình.
Sau khi đọc
Câu 1: Hãy liệt kê các sự kiện chính của câu chuyện và cho biết:
a. Nhân vật ông Diểu được quan sát chủ yếu từ ngoại hình, hành động hay nội tâm qua cái nhìn của ai, ngôi kể nào?
b. Cách sử dụng điểm nhìn, ngôi kể như vậy tạo ưu thế gì trong việc thể hiện nội dung câu chuyện?
Lời giải:
a. Nhân vật ông Diểu được quan sát chủ yếu từ hành động và nội tâm qua cái nhìn của người kể chuyện - tác giả, ngôi kể thứ ba.
b. Cách sử dụng điểm nhìn, ngôi kể như vậy tạo ưu thế trong việc thể hiện nội dung câu chuyện. Bằng ngôi kể thứ ba, nội dung câu chuyện được thể hiện một cách bao quát, khai thác được nhiều khía cạnh hành động, suy nghĩ và nội tâm của nhân vật. Từ đó, người đọc có được những cảm nhận sâu sắc về bức thông điệp bảo vệ thiên nhiên, về sự đấu tranh giữa cái thiện và cái ác,.. mà tác giả muốn truyền tải qua nội dung truyện.
Câu 2: Cách phản ứng của bầy khỉ trong truyện cho thấy điểm gì đặc biệt trong mối quan hệ giữa các thành viên của gia đình khỉ? Sự thay đổi thái độ đối với bầy khỉ thể hiện nét tính cách nào của nhân vật ông Điểu?
Lời giải:
- Cách phản ứng của bầy khỉ trong truyện cho thấy mối quan hệ đặc biệt của các thành viên trong gia đình khỉ. Khi khỉ đực bị thương, khỉ cái và khỉ con đã làm cho người đọc có suy nghĩ đẹp về mối quan hệ của gia đình khỉ. Không chỉ với con người, con vật cũng mang trong mình những tình cảm riêng và cách phản ứng của bầy kỉ chính là tình cảm huyết thống thiêng liêng.
- Sự thay đổi thái độ với bầy khỉ đã cho thấy ông Điểu là một người lương thiện và biết yêu thương động vật.
Câu 3: Đọc kĩ đoạn “Sự hỗn loạn của cả đàn khỉ….lừa ông sao được?”, liệt kê các câu văn trong đoạn vào bảng sau và nhận xét về sự kết hợp giữa lời người kể chuyện và lời nhân vật (làm vào vở):
|
Lời người kể chuyện |
|
|
|
Lời nhân vật |
Đối thoại |
|
|
Độc thoại |
|
Lời giải:
|
Lời người kể chuyện |
- “Sự hỗn loạn của đàn khỉ khiến cho ông Diểu sợ hãi run lên. Ông vừa làm điều ác…” - “Ông Diểu rên lên khe khẽ” - “Ông Diểu tức giận giương súng. Hành động hi sinh thân mình của con khỉ cái làm ông căm ghét”.
|
|
|
Lời nhân vật |
Đối thoại |
“Đồ gian dối, mày chứng minh tấm lòng cao thượng hệt như bà trưởng giả. Sự tan rã đạo đức bắt đầu từ những tấn kịch thế này. lừa ông sao được?” |
|
Độc thoại |
“Chạy đi” |
|
→ Sự kết hợp giữa lời người kể chuyện và lời nhân vật giúp cho người đọc có cái nhìn đa chiều ở nhiều khía cạnh, người đọc có thể dễ dàng khai thác những sự vật, sự việc xung quanh nhân vật chính đồng thời dễ dàng quan sát được hành động, suy nghĩ, nội tâm của nhân vật ông Diểu trước những sự vật, sự việc đang diễn ra. Cách kết hợp này giúp cho câu chuyện trở nên sinh động, đa chiều, hấp dẫn, kích thích sự thích thú của người đọc.
Câu 4: Trong quan niệm của người kể chuyện, “muối của rừng” kết tinh từ đâu và chủ yếu được gửi gắm trong hình ảnh, chi tiết nào?
Lời giải:
- Trong quan niệm của người kể chuyện, “muối của rừng” được kết tinh từ lòng trắc ẩn và khát khao hướng thiện. “Muối của rừng” chủ yếu được gửi gắm trong hình ảnh, chi tiết ông Diểu, qua cách ông buồn bã khi nhìn con khỉ đực nằm dài trên cỏ và sự xúc động khi chứng kiến phản ứng của bầy khỉ:
+ “một nỗi buồn tê tái đến tận đáy lòng”
+ “Hóa ra ở đời trách nhiệm đè lên từng sinh vật quả thật nặng nề”
+…
=> Qua đó, ông đã thấy bản thân mình được thức tỉnh và muốn hướng thiện.
Câu 5: Theo bạn, truyện ngắn Muối của rừng hấp dẫn bởi nội dung câu chuyện hay cách kể chuyện? Vì sao?
Lời giải:
Theo em, “Muối của rừng” hấp dẫn do nội dung câu chuyện. Câu chuyện có kết cấu đơn giản là cuộc đối đầu giữa con người (ông Diểu) và đôi khỉ. Ông Diểu đại diện cho thế giới văn minh, được trang bị đầy đủ thì hai vợ chồng khỉ là hiện thân của thiên nhiên. Câu chuyện hấp dẫn ở chỗ ít nhân vật, tưởng chừng đơn giản, nhưng lại là quá trình biến đổi tính cách, con người ông Diểu từ ý định phá huỷ thiên nhiên đến cứu rỗi và trở về với thiên nhiên. Theo dõi quá trình đó, ta mới nhận thấy câu chuyện hấp dẫn và đem đến nhiều ý nghĩa sâu sắc.
Câu 6: Theo bạn, cách quan sát và thể hiện mối quan hệ giữa con người với thiên nhiên trong hai truyện ngắn Muối của rừng (Nguyễn Huy Thiệp, 1986), Chiều sương (Bùi Hiển, 1941) có những điểm tương đồng, khác biệt nào? Từ thời điểm sáng tác, bối cảnh văn hóa - xã hội của mỗi truyện, hãy lí giải sự tương đồng và khác biệt ấy?
Lời giải:
- Điểm tương đồng: Cả hai tác giả đều khéo léo xây dựng tình huống, đưa con người vào thiên nhiên, từ những cuộc chiến, va chạm, tiếp xúc mà con người rút ra được những suy tưởng cho chính mình và cho cả độc giả. Đồng thời, tác giả không tập trung miêu tả thiên nhiên hay con người mà hai hình ảnh thiên nhiên và con người luôn được diễn tả song hành.
- Điểm khác biệt :
+ Trong truyện ngắn Muối của rừng (Nguyễn Huy Thiệp, 1986), tác giả xây dựng tình huống để con người đàn áp thiên nhiên, ông Diểu có thể tự tin cầm súng vào rừng bắn khỉ thể hiện tâm thế đối đầu trực diện với thiên nhiên nhưng tới cuối cuộc săn, chứng kiến tình cảm của gia đình khỉ, ông Diểu nhận ra sự tương đồng giữa người và thú, liên kết giữa tự nhiên và văn hóa, và sự nhận thức về gánh nặng và trách nhiệm chung của muôn loài khi cùng chung sống trong một ngôi nhà sinh thái. Từ nhận thức ấy, ông Diểu quay về bản dạng nguyên thủy và tìm về với thiên nhiên trong đoạn kết truyện. Từ hình ảnh ông Diểu trần truồng, lặng lẽ rời đi, tác giả muốn gửi gắm bức thông điệp về mối quan hệ giữa con người với thiên nhiên: từ bỏ vị thế bá quyền là cách duy nhất để hòa hợp với tự nhiên.
+ Còn trong truyện ngắn Chiều sương (Bùi Hiển, 1941), tác giả lại xây dựng tình huống thiên nhiên dữ dội, mạnh mẽ quật ngã con người. Những người dân chài gắn bó, sống đời đời kiếp kiếp với biển khơi, dù biển khơi có đôi khi giận giữ, làm cho sóng to biển lớn, tạo ra thử thách cho con người nhưng biển khơi và con người, đặc biệt là những người dân lao động vùng biển, không thể tách rời, gắn bó sâu sắc. Từ đó mà mối quan hệ giữa con người với thiên nhiên là mối quan hệ thắm thiết, nuôi sống, bảo vệ và đùm bọc lẫn nhau.
Giaibaitap.me
