Nội dung chính Lời tiễn dặn:
Qua tâm trạng đầy đau khổ, rối bời của chàng trai và cô gái, đoạn trích đã khắc hoạ nổi bật tình yêu tha thiết thuỷ chung và khát vọng tự do yêu đương của các chàng trai, cô gái Thái.
Trước khi đọc
Câu hỏi: Dựa vào phần kiến thức đã học về truyện thơ Nôm ở lớp 9, bạn hãy cho biết khi đọc một truyện thơ, chúng ta cần chú ý điều gì?
Lời giải:
Khi đọc một truyện thơ, chúng ta cần chú ý:
– Những yếu tố về hình thức:
+ Số đoạn (khổ thơ), số dòng thơ trong mỗi đoạn (khổ), số từ trong mỗi dòng thơ
+ Cách gieo vần trong bài thơ (vần chân, vần lưng…)
– Những yếu tố về nội dung:
+ Yếu tố miêu tả: làm rõ đặc điểm, tính chất của sự vật, hiện tượng
+ Yếu tố tự sự: thuật lại sự việc, câu chuyện khi cần
+ Ngôn ngữ thơ: hàm súc, giàu nhạc điệu, hình ảnh, thể hiện những rung động, suy tư của người viết.
Trong khi đọc
Câu 1: Vì sao chàng trai lại nói đến điều này? Lời nói của anh có ý nghĩa gì?
Lời giải:
Chàng trai nói đến Cho mai sau lửa xác đượm hơi vì: Đặt trong ngữ cảnh của văn bản, nhân vật Anh đang mang cảm xúc luyến tiếc, níu kéo giây phút được ở thêm bên nhân vật Chị. Đứng trước bối cảnh ấy, Anh muốn dặn dò thêm với Chị đôi lời mới đành lòng quay lại. Anh muốn “kề vóc” Chị thêm một chút, muốn“quấn quanh” Chị để “ủ lấy hương người” cho mai sau “khi chết”, lửa xác (của mình) vẫn đượm hơi người thương yêu.
→ Cách ứng xử ấy nói lên tình thương yêu vô bờ mà Anh dành cho Chị.
Câu 2: Bạn hình dung như thế nào về hoàn cảnh của cô gái và hành động của chàng trai lúc này?
Lời giải:
- Hoàn cảnh của cô gái: đau khổ, bị đánh đập, hành hạ, bị nhà chồng hắt hủi.
- Hành động của chàng trai: ân cần chăm sóc, quan tâm, mua thuốc thang… thể hiền tình cảm bền chặt, thắm thiết.
Câu 3: Những câu thơ này thể hiện tình cảm của hai nhân vật như thế nào?
Lời giải:
Những câu thơ này cho ta thấy, tình cảm của hai nhân vật là tình cảm dâng trào mãnh liệt, đó là tình cảm thuần phác, trong lành, mạnh mẽ như thiên nhiên.
Sau khi đọc
Câu 1: Lời " tiễn dặn" được thuật lại theo ngôi kể nào? Dựa vào đâu để bạn khẳng định như vậy?
Lời giải:
- Lời tiễn dặn được thuật lại theo ngôi kể thứ nhất.
- Vì:
+ Tác giả trực tiếp kể lại những gì đã chứng kiến, đã trải qua để thể hiện suy nghĩ tình cảm của mình.
+ Thông qua các từ ngữ “đôi ta”, “người anh yêu”, “ta”…
Câu 2: Lời " tiễn dặn" giúp bạn biết gì về nhân vật chàng trai và cô gái? Qua đó, hãy nhận xét cách xây dựng nhân vật trong truyện thơ dân gian.
Lời giải:
Lời “tiễn dặn” đã cho người đọc thấy được tình yêu thủy chung nhưng đầy trắc trở, khó khăn của chàng trai và cô gái. Họ yêu nhau nhưng vì nghịch cảnh nên không thể bên nhau, cả hai luôn đau khổ, dằn vặt, nhớ thương lẫn nhau.
Cách xây dựng nhân vật trong truyện thơ dân gian trên có thể thấy tác giả dường như đã hóa thân thành nhân vật để giao tiếp và bộc lộ cảm xúc, tình cảm. Cách xây dựng nhân vật trong truyện thơ dân gian là cách xây dựng dựa trên những hình mẫu có thật ngoài đời thực, cho nên nhân vật hiện lên vô cùng chân thực, gần gũi và rất đỗi đời thường.
Câu 3: Bạn hãy chỉ ra những chi tiết quan trọng trong văn bản Lời tiễn dặn và phân tích vai trò của chúng trong việc thể hiện nội dung truyện thơ.
Lời giải:
Chi tiết quan trọng trong văn bản Lời tiễn dặn là chi tiết:
“Quẩy gánh qua đồng ruộng
Người đẹp anh yêu cất bước theo chồng”
Sự việc này gây ra hàng loạt các biến cố trong cuộc đời của chàng trai và cô gái. Cũng từ đó, theo năm tháng chúng ta thấy được tình yêu thủy chung và sự hi sinh cao cả của người con trai dành cho cô gái của mình.
Câu 4: Nêu chủ đề của văn bản và cho biết qua văn bản này, tác giả dân gian muốn gửi gắm thông điệp gì.
Lời giải:
- Chủ đề của văn bản: Khát vọng tình yêu cả đôi lứa người Thái.
- Qua văn bản, tác giả dân gian muốn gửi gắm tới người đọc bức thông điệp: Hãy luôn cố gắng chiến đấu và bảo vệ tình yêu của cuộc đời mình. Từ đó cũng lên án phê phán xã hội cũ với những phong tục cổ hủ, lạc hậu, kêu gọi mọi người hãy đứng lên đấu tranh vì tình yêu của chính mình.
Câu 5: Những dấu hiệu nào giúp bạn nhận biết văn bản Lời tiễn dặn thuộc thể loại truyện thơ?
Lời giải:
Dấu hiệu giúp em nhận biết văn bản Lời tiễn dặn thuộc thể loại truyện thơ là:
- Được sáng tác dưới hình thức văn vần, xoay quanh đề tài tình yêu và hôn nhân.
- Có sự kết hợp giữa yếu tố tự sự và trữ tình.
- Cốt truyện xoay quanh số phận của 2 nhân vật chính với số phận ngang trái, bất hạnh.
Câu 6: Từ văn bản Lời tiễn dặn, bạn có suy nghĩ gì về khát khao đoàn tụ của đôi trai gái người Thái ngày xưa?
Lời giải:
Từ văn bản Lời tiễn dặn, chúng ta thấy được khát khao về tự do yêu thương và hạnh phúc lứa đôi của trai gái người Thái ngày xưa. Họ là những nạn nhân đau khổ của chế độ hôn nhân bán gả, khiến cho tình yêu tan vỡ đau khổ. Tuy nhiên từ đó khiến ta thấy được thứ tình cảm chân thành họ dành cho nhau: cùng nhau vượt qua, thoát khỏi cảnh ngộm có thể chết cùng nhau hoặc sống hạnh phúc bên nhau.
Giaibaitap.me
